شجاع لشکر خلخالی کیست؟ ـ بخش اول
شجاع لشکر خلخالی از جمله‌ی افرادی است که در تاریخ خلخال نقش مؤثری داشته است. او در جریان امیر عشایر و قضایای مشروطیت برای جلوگیری از ورود اردوی رشیدالملک با تعداد چهل نفر از مجاهدین قفقازی در 18 جمادی الثانی 1324 ه. ق (پنج‌شنبه، 17 مرداد 1285 خورشیدی) به خلخال آمد و در منزل «ناصر دفتر روایی» استقرار یافت.
او مردی آزادیخواه بود و از افرادی بود که بطور آشکار در تهران از محمدعلی شاه بد می‌گفت و از اعضای انجمن آذربایجان به شمار می‌رفت. او در جریان بمباران مجلس بعد از درگیری با نیروهای دولتی به باکو فرار کرده و مدتی در آنجا توقف نمود و سپس در جریان انقلاب رشت با عده‌ای از فراریان و مجاهدین مجدداً به رشت مراجعت کرد. به علت تندروی و افراط‌‌کاری که داشت نتوانست امور مهمی را در رشت به عهده بگیرد، به همین دلیل او را به آستارا اعزام نموده و بالاخره مأمور خلخال کردند. بعد از ورود به خلخال ریاست و فرماندهی مجاهدین خلخال را به او واگذار کرده و در کنار آن ریاست، کمیسیون جنگ را نیز به عهده گرفت و بقیه‌ی اعضای کمیسیون جنگ را به ترتیب زیر انتخاب کرد:
معین الممالک ----- معاون کمیسیون جنگ
سراج لشکر ----- تحویلدار کمیسیون
ارشد الممالک ----- عضو کمیسیون
عزت‌ا... خمسی ----- عضو کمیسیون
او مدتی نیز رئیس شعبه‌ی کمیته‌ی رشت در خلخال بود. تک‌روی و تندروی‌های او در مدت اقامت خود در خلخال موجب درگیری شدیدی در گیوی و خلخال شد و عارضه و خسارات جبران‌ناپذیری بر جای گذاشت.
دکتر «سلام اله جاوید» در شرح حال و فعالیت شجاع لشکر در کتاب «فداکاران فراموش شده‌ی آزادی» می‌نویسد: «شجاع لشکر (رضا پاشازاده) خلخالی در دوره‌ی مشروطیت که «امیرمظفر» نامیده می‌شد، از مالکین بخش خورش‌رستم بوده که در حدود سال 1300 ه. ق (حدود 1261 خورشیدی) در قریه‌ی هشجین دیده به جهان گشوده. پدر شجاع لشکر مرحوم «پاشاخان» مشهور به «خان جان آقا» به تحصیل پسر خود علاقه‌مندی وافری داشت. به رسم عادت مالکین آن زمان، معلم سرخانه آورد تا مشغول به تحصیل گردد. شجاع لشکر تحصیلات ابتدایی را در محل یاد گرفت و بعد برای ادامه‌ی تحصیل، پدرش او را به تهران فرستاد. نهضت آزادی در مرکز داشت کم کم توسعه پیدا می‌کرد. شجاع لشکر در نتیجه‌ی تماس با آزادی‌خواهان به آزادی علاقه‌مند شد و با آنها شروع به همکاری نمود. بعد از اعلان مشروطیت، فعالیت شجاع لشکر بیشتر در انجمن آذربایجان بود که حیدرخان عمواوغلو یکی از رهبران و مؤسس آن بود. تماس شجاع لشکر با حیدرخان عمواوغلو بیشتر شد و در نتیجه روح انقلابی شجاع لشکر تقویت گردید. شجاع لشکر فداکاری و علاقه‌ی خود را در روز به توپ بستن مجلس عملاً نشان داد. او با مرحوم ابوالفتح‌زاده و اسداله جهانگیر مردانه با مستبدین جنگید. پایان بخش اول
